oordat Annemieke Koster het avontuur Enschede Textielstad begon - dat was zo’n twaalf jaar geleden - had ze eigenlijk niets met textiel; ze werkte als online marketeer. Maar ze had wel wat met duurzaamheid én met de maakindustrie. Toen in 2013 het verschrikkelijke ongeluk gebeurde in Bangladesh - er stortte een textielfabiek in met vele honderden doden als gevolg - ontstond er een discussie over de misstanden in de textielindustrie in het verre oosten. “Ik dacht: Enschede is van oudsher een textielstad; we kunnen toch opnieuw beginnen, maar dan lokaal, mensvriendelijk, duurzaam en transparant? Ik was ervan overtuigd dat het zou kunnen, ik geloofde erin, en ik ben toen gewoon begonnen.”

‍

“Nou ja gewoon”, vervolgt ze, “ik heb natuurlijk eerst veel onderzoek verricht, contact gezocht met mensen uit de branche. Dat bracht aan het licht dat dat veel ontwerpers behoefte hebben aan kleine volumes duurzaam textiel en aan een duurzame productiemethode.

Dat was voldoende reden om van start te gaan. Maar wel vraag-gestuurd, dus eerst verkopen, dan produceren. Dat betekent hoegenaamd geen verspilling en we kunnen echt op maat produceren. Die behoefte komt niet alleen voort uit de wens om een duurzaam product te leveren, maar ook omdat recyclen op een gegeven moment wel zal moeten omdat de grondstoffen op raken.”

‍

Begonnen bij Ter Kuile

Ze begon bij de enige overgebleven weverij in Enschede, A.C. ter Kuile, waar vooral voeringen worden gemaakt. Sinds 2023 zit Annemieke met haar personeel in het pand aan de Lonnekerbrugstraat in Enschede. “We hebben nu een industriële weverij waarin we textiel van natuurlijke garens voor de mode- en interieurindustrie weven. Die garens vormen de basis, het vertrekpunt. Die zijn namelijk duurzaam geproduceerd.” Op dit moment, twaalf jaar na het begin, maakt Annemieke zo’n honderd- à  honderdtwintigduizend meter per jaar.

‍

“Hopelijk hebben we impact en zijn we een goed voorbeeld voor anderen”

‍

Unieke Smart Creel machine

“Eigenlijk zijn we nu pas op het punt beland dat we een echt goed product kunnen maken, dus na jaren van ontwikkeling. Vergeet namelijk niet dat negentig procent van de garens die we maken van gerecycled textiel komt. Neem bijvoorbeeld spijkerbroeken. Die worden allereerst veredeld - dat wil zeggen versneden, van knopen ontdaan en dergelijke. Daarna worden er vezels van gemaakt en vervolgens maken we de spinlonten. Maar met gerecycled textiel heb je altijd zwakke plekken, dus het moet eerst goed getest worden. En een belangrijke stap in die testfase hebben we nu gezet door aanschaf van de Smart Creel-machine, een nieuw apparaat dat op kleine schaal en veel sneller dan op de traditionele machines de garens kan testen zodat we snel en zonder veel kosten over kunnen gaan tot de productie. De Smart Creel, die bij Van der Wiele in Kortrijk is gemaakt, is echt uniek. Wij zijn de eerste afnemer en Van der Wiele gebruikt onze ervaringen om verder te ontwikkelen.”

‍

Hamam-lakens voor Zeeman

De producten die Enschede Textielstad maakt zijn in drie categorieën onder te brengen. De eerste is interieurtextiel, de tweede werkkleding en de derde betreft private label-producten. “Een voorbeeld van de laatste zijn de hamam-lakens die we hebben gemaakt voor Zeeman. Beetje vreemd zou je kunnen denken dat een wat duurder product in een winkel ligt die doorgaans het lagere segment bedient met goedkope producten. Maar ook bij Zeeman zie je dat ze willen verduurzamen en of de klanten daarin meegaan testen ze op deze manier uit. Ik hoop van harte dat het hun gaat lukken om die stap te zetten. En dat geldt natuurlijk voor meer partijen. Wij zullen dan meer opschalen, met behulp van derden als het moet, maar dan wel met alleen Europese partijen.”

‍

Risico’s nemen

Annemieke startte met Enschede Textielstad met eigen middelen. “Ik heb inderdaad het meeste zelf gefinancierd, en dan praat je echt over bedragen. Ik heb wel eens angst gehad vanwege de risico’s die aan dit avontuur kleven. Zeker in corona-tijd, toen alles zo ongeveer stil lag. Maar dat was overmacht en de vrije tijd heb ik goed besteed door verder onderzoek en dergelijke. En nu staan we op het punt dat we een bredere basis moeten krijgen. En proberen om nog wat door te groeien. Niet om uiteindelijk rijk te worden, dat is niet mijn drijfveer. Het gaat mij erom dat ik niet geloof in de oude systemen, maar wel in een bloeiende opleving van de textielindustrie, te beginnen hier in Enschede en omgeving. Op basis van duurzame, gerecyclede materialen in een omgeving die recht doet aan de mensen die er werken. Hopelijk hebben we daarmee impact en zijn we een goed voorbeeld voor anderen. Ik wil een nieuwe textielindustrie in Enschede en in geheel Twente. In die ambitie ligt mijn passie en daarvoor zet in me met hart en ziel in. Gelukkig zie ik ook bij de jeugd interesse, bijvoorbeeld op het ROC waar ik af en toe les geef. En geef ze eens ongelijk, werken in de textiel is gewoon heel erg gaaf.”