nders durven denken, gewoon doen en je boerenverstand gebruiken: slogans die (binnenhuis)architect Maurice Beijk op het lijf zijn geschreven waar het gaat om zijn niet aflatende inzet voor een duurzame wereld, of, een term die hij zelf liever gebruikt, een volhoudbare wereld. Beijk is dé ambassadeur en entrepreneur van Twente op het gebied van duurzaamheid. Hij vervult tal van vrijwillige functies, treedt op als gastdocent en geeft heel veel lezingen. We kennen hem ook het gezicht van de circulaire transformatie van Unipro (tegenwoordig Uzin Utz) en als eerste Waardenmaker van de provincie Overijssel. En vanaf 2018 vervult hij de rol van Rentmeester2050 bij ReintenInfra, dat als doel heeft een Schoon 2050.
“Vanuit mijn positie als Rentmeester2050 kan ik al mijn ervaring en kennis binnen de (bouw)infrabranche inzetten om de juiste balans te vinden tussen bouwen en klimaatadaptatie, de regie voeren voor een bewuste leefomgeving en toegevoegde waarde creëren om die schone wereld in 2050 te bereiken. Die wereld begin nú, met daarbij als leidende motivatie betekenisvol zijn.” Bij die duurzame doelstellingen draait het niet alleen om milieu, techniek en materialen. “Ook de mens staat centraal. Zo moeten vitaliteit en ontspanning een belangrijke rol spelen. Dat komt de mensen zelf ten goede, maar ook de bedrijven waar ze voor werken.”
Reuse en Desing by Coincidence
Beijk kan zich in zijn rol als Rentmeester2050 helemaal uitleven in de het nieuwbouwproject van ReintenInfra aan de Azelosestaat in Borne, vlak bij de A1. Daar is het reststoffencentrum van Dusseldorp Infra, Sloop en Milieutechniek gevestigd, een van de vijftien dochterbedrijven van ReintenInfra. Daarvan zijn in Oldenzaal TWW en Negam uit hun jasje gegroeid en daarom werd besloten om op de locatie in Borne nieuw te bouwen voor Dusseldorp ISM, TWW, Negam en Moes. “De bouw schiet mooi op,” zegt Beijk, “de planning is dat we er eind dit jaar in zitten. Gedurende het bouwproces probeer ik alles in het werk te stellen om zoveel mogelijk duurzame bouwprocessen, materialen, grondstoffen, innovaties en oplossingen tot stand te brengen. Dat is een traject dat deels op basis van toeval en stap voor stap plaatsvindt. Daarom noem ik het ook wel Design by Coincidence. Daarbij draait heel erg veel op re-use, ofwel hergebruik, van bestaande materialen om daarmee het grondbeginsel van circulariteit volledig in de praktijk te brengen. Als de twee panden klaar zijn zal ongeveer tachtig procent volledig bestaan uit hergebruikte en/of gerecyclede materialen en de overige twintig procent voor het grootste gedeelte uit gerecyclede materialen.” Ondanks dat krijgt het ook nog eens een BREEAM Outstanding classificatie. BREEAM is een technische benadering, waar weinig ruimte in zit voor oprechte duurzaamheid.
Gemeden CO2 meten
“Door bijna totaal circulair te bouwen, is er sprake van zeer veel gemeden CO2,” zegt Beijk. “We hebben een dashboard dat precies aangeeft welke onderdelen van de gebouwen hoeveel CO2 besparen. En geloof me, dat is idioot veel. Om een voorbeeld te geven: we hebben gebruik gemaakt van gebruikte dakpannen van het voormalige gemeentehuis in Weerselo. Daarmee besparen we acht ton CO2, vergelijkbaar met de hoeveelheid CO2 die driehonderdzestig bomen opnemen.” En dan heb je het alleen nog maar over de dakpannen. “De gevel van de boerderij bijvoorbeeld, zoals we het ene pand vanwege de bouwstijl noemen, bestaat uit trottoirtegels die in de sociale werkplaats geknipt zijn tot metselstenen; dat noemen we upcycling. De stalen draagconstructie, kozijnen en trappen komen uit het Erasmus ziekenhuis in Rotterdam. En zo kan ik wel even doorgaan. Naast het hergebruik van materialen zorgen we uiteraard voor een perfecte isolatie. Voor de vloeren hebben we gekozen voor biobased pur, dat volledig kan worden hergebruikt. Vanzelfsprekend liggen er ook zonnepanelen op de daken en daarvoor hebben we goed gekeken naar de herkomst, want er is veel onderscheid wat betreft duurzame productie, materialen en efficiency.
“Door bijna totaal circulair te bouwen hebben we idioot veel CO2 gemeden”
We verwarmen met een warmtepomp in combinatie met Warmte-Koude opslag, we slaan warmte uit het gebouw op zodat we die ’s winters weer kunnen gebruiken, water vangen we op in een groot bassin onder de grond en dat water wordt steeds gefilterd en hergebruikt, enzovoorts. Voor de keuzes die je maakt, geldt een belangrijke stelregel, namelijk dat je niet in de eerste plaats moet kijken naar de kosten maar naar de opbrengst. En ondernemers die twijfelen aan een duurzame manier van bouwen of verbouwen wil ik graag meegeven dat je ook de ‘knuffelfactor’ terugverdient, de positieve credits die je krijgt als duurzaam, circulair denkend bedrijf. En dat is helemaal zo als je laat zien dat je de menselijke factoren echt serieus neemt, zoals een optimale werkomgeving inclusief ruimte voor flora, fauna en biodiversiteit, opleidingen voor werknemers en het delen van kennis.”
Boerenverstand en noaberschap
“Wij hebben ons ook laten inspireren door de wijze waarop Twentse boeren vroeger de natuurlijke bronnen beheerden en beheersten en materialen steeds weer gebruikten. Een kwestie van gewoon nadenken en boerenverstand. Terug naar de basis dus. Daartoe behoort ook het gebruik maken van de noaberschapsgedachte; goede hulp hoeft namelijk niet van ver te komen. Vandaar dat ons bouwteam geheel bestaat uit bedrijven uit de nabije omgeving, die op een geweldige en innovatieve manier werken en samenwerken.” Dat zijn Bouwbedrijf Mulder in Beckum, Lesscher Installatietechniek in Saasveld, Doeschot Staalconstructies in Hengevelde en I’M Architecten in Deventer. Zij worden bijgestaan door Huisman Management in Epse, Bouwsubsidie Nederland in Oldenzaal en Linneman Bouw en Advies in Geesteren. Verder zijn naast Maurice Beijk Algemeen Directeur Herman Reinten en diens partner Karin Rog, Directeur Klant en Markt, nauw bij het project betrokken. “Zij hebben net als ik duurzaamheid in het dna. Ze genieten ervan hoe met de bouw van deze eigen panden een bijdrage wordt geleverd aan een Schoon 2050, wat hun doel is. Onze samenwerking kun je omschrijven als een briljante match, waarbij Herman heeft laten zien ook veel lef als ondernemer te hebben, niet alleen door zijn volledige focus op een duurzame wereld en daarin te pionieren, maar ook door mij in dienst te nemen als Rentmeester2050. Hij wist namelijk van te voren niet wat het de samenwerking ging opleveren plus het feit dat ik nogal een ongeleid projectiel ben. Maar hij geeft me alle vertrouwen en vrijheid. En met succes, zoals onder meer de nieuwbouw in Borne laat zien.” De kritische vraag luidt dan: is dit geen druppel op de gloeiende plaat? “Absoluut niet. We geven het goede voorbeeld, laten zien dat het kan en vertellen er ook bij dat het nú moet. Duurzaamheid moet voor elke ondernemer een businessmodel worden. We zien ook dat Rentmeester2050 al een beweging is die niet meer te stuiten is. Met name jongeren begrijpen én willen dat het anders moet. Dat merk ik ook aan hun animo bij de rondleidingen die ik bij de nieuwbouw geef.”
“We geven het goede voorbeeld, laten zien dat het kan en vertellen er ook bij dat het nú moet”
Systeem in Nederland klopt niet
Waar Beijk zich mateloos aan stoort zijn de systeemfouten in Nederland wat betreft duurzame initiatieven en ontwikkelingen: “De overheid zou anders moeten waarderen, subsidiëren en certificeren. Zo is er geen waardering voor hergebruik, terwijl dat in de kern van de zaak van levensbelang is. En wat ook zou moeten gebeuren, is dat het vermijden van CO2 in de CO2 Prestatieladder wordt meegenomen en dat daar subsidie voor komt. Wat de overheid nu doet, is bijvoorbeeld Shell een paar miljard toeschuiven om CO2 in de grond te stoppen, een schande! Wat ook vreemd is, is dat we belasting betalen over arbeid in plaats van materialen. Al met al zou de overheid zich flink achter de oren moeten krabben omdat al die systeemfouten de circulaire economie in de weg staan. Als de nieuwbouw klaar is, zullen we met alle macht het systeem gaan aanvechten.”
